W dniu 7 maja br. reprezentowałam Stowarzyszenie Sędziów Sądów Rodzinnych w Polsce, z upoważnienia Pani Przewodniczącej Ewy Waszkiewicz, na drugiej debacie "Okrągłego Stołu dla Sądownictwa".

Tematem spotkania były następujące zagadnienia:

1/ Podsumowanie dotychczasowych prac
2/ Dyskusja o samorządzie sędziowskim i pozycji Krajowej Rady Sądownictwa i kognicja sądów.
3/ Podsumowanie dyskusji

W debacie uczestniczyli przedstawiciele zainteresowanych stron: Sądu Najwyższego, Krajowej Rady Sądownictwa, Prokuratury Generalnej, Krajowej Rady Radców Prawnych, Krajowej Rady Komorniczej, Krajowej Rady Notarialnej, Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenia Prokuratorów RP, Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP, Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości, Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, Stowarzyszenia Sędziów Themis, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Referendarzy Sądowych, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Asystentów Sędziów, Stowarzyszenie "Amici Curiae" innych związków zawodowych. Być może nie wymieniłam wszystkich uczestniczących, bowiem otrzymaliśmy program debaty z wymienieniem wszystkich zainteresowanych lecz nie było na sali wszystkich przedstawicieli.

Z ramienia Ministerstwa Sprawiedliwości uczestniczył pan Wojciech Węgrzyn- Podsekretarz Stanu.

W toku dyskusji poszczególni reprezentanci w czasie krótkich wystąpień prezentowali poglądy na poszczególne problemy związane z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości, warunków pracy sędziów, asystentów i pracowników wymiaru sprawiedliwości.

Omawiane były sprawy:

• konstytucjonalności zapisów w usp,
• konieczności powołania przedstawicielstwa wszystkich sędziów (trudno mówić o samorządzie sędziowskim, bowiem nie jesteśmy korporacją zawodową, a trzecią władzą),
• sytuacji prawnej referendarzy i asystentów, fikcyjność konsultacji ze środowiskiem sędziowskim(szczególnie Komitetu Stałego Rady Ministrów w istotnych sprawach dotyczących naszego środowiska),
• uwolnienie sądownictwa od nadzoru Ministra Sprawiedliwości (zbytnia ingerencja w sprawy osobiste sędziów- pobieranie danych osobowych, rodzinnych bez potrzeby, tzw. docisk administracyjny),
• rola stowarzyszeń jako reprezentantów środowiska sędziów,
• konieczność powołania ciała przedstawicielskiego (np. konwentu sędziów) reprezentującego całe środowisko, braku reakcji Pana Prezydenta RP na apel sędziów zawarty w liście otwartym, (bowiem nie ma organu przedstawicielskiego środowiska),
• brak reakcji Pana Premiera na pisma w sprawie likwidacji sądów,
• rola prezesów sądów w dobie nowych działań administracyjnych (często nie identyfikują się z sędziami, choć sami nimi są i orzekają poza obowiązkami administracyjnymi),
• porozumienie wszystkich zawodów prawniczych w pracy nad reformą władzy sądowniczej,
• nie wywiązywanie się pracodawcy z obowiązków pracowniczych wobec sędziów,
• rozważenie rozszerzenia ilości podmiotów mogących zaskarżać ustawy, co do zgodności z Konstytucją,
• przedstawiciele Iustiti podnieśli, że Ministerstwo Sprawiedliwości nie radzi sobie z nadzorem i organizacją sądownictwa, uniemożliwia to sędziom wzięcie jakiejkolwiek odpowiedzialności za działanie sądów, padła propozycja wprowadzenia technik biznesowych do zarządzania sądami.
• niewłaściwy skład Krajowej Rady Sądownictwa, nie są w ogóle reprezentowani sędziowie rejonowi, a jest to najliczniejsza grupa sędziów i wykonują oni największą pracę na rzecz wymiaru sprawiedliwości, natomiast politycy w składzie rady utrudniają rozwiązywanie wielu spraw, należałoby zmienić sposób wyboru członków do KRS.

Padł nawet bardzo kontrowersyjny wniosek o likwidację Ministerstwa Sprawiedliwości jako organu nadzorującego sądy, bowiem nadzór nad sądami mógłby zostać powierzony Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, więziennictwo nadzorowi Prokuraturze, jak strukturze obecnie samodzielnej, uwolnionej z pod nadzoru Ministra Sprawiedliwości.

Przedstawicielki Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości prosiły o zauważanie także innych pracowników sądów, bowiem bez dobrej obsługi sekretarza, asystenta nie jest możliwa właściwa praca sądu i sędziego. Należy także zwrócić uwagę na jakość i rolę statystyki, często zmienia się instrukcja kancelaryjna, wiele spraw jest podwójnie rejestrowanych, niektórych w ogóle nie bierze się pod uwagę, tak więc ocenianie kogoś po wynikach statystycznych jest nieobiektywne, a czasem po prostu krzywdzące. Jeśli bowiem w roku zmienia się trzy razy sposób rejestracji spraw to pojęcie wpływu można interpretować różnie.

Na koniec debaty sędziowie podkreślili wyraźnie, że idea Okrągłego Stołu to nie jest idea kompromisowych rozmów, drobnych kroków lecz uzmysłowienie sobie poważnych problemów wymiaru sprawiedliwości w Polsce i szukanie sposobów ich szybkiego rozwiązania.

Pan sędzia Józef Węgrzyn, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości podziękował wszystkim za udział i merytoryczną dyskusję oraz wspaniałą atmosferę, w dużej mierze zgodził się z postulatami sędziów, obiecał, że wszystkie uwagi i wnioski zostaną przedstawione Ministrowi Sprawiedliwości. Zgodził się z koniecznością powołania przedstawicielstwa sędziów, szczególnie aby mogło być całe środowisko reprezentowane w czasie rozmów z Panem Prezydentem RP czy też przedstawicielami władzy wykonawczej.