Stanowisko Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Sądów Rodzinnych w Polsce odnośnie Uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2013 roku sygn. akt III CZP 46/13 i pisma Ministerstwa Sprawiedliwości Departamentu Sądów, Organizacji i Analiz Wymiaru Sprawiedliwości z dnia 9 października 2013 roku Nr DSO-IV-070-242/13.

W uzasadnieniu Uchwały 7 sędziów z dnia 17 lipca 2013 roku Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że decyzja o przeniesieniu na inne miejsce służbowe podjęta przez inne osoby niż Minister Sprawiedliwości, choćby działały one z jego upoważnienia jest wadliwa (bezprawna), a sędzia którego ona dotyczy nie może wykonywać władzy jurysdykcyjnej w sądzie do którego został "przeniesiony".

Trudno nie zgodzić się z uchwałą i wyczerpującą argumentacją zawartą w uzasadnieniu a odnoszącą się do kilku kwestii. Niewątpliwe Minister Sprawiedliwości musi w tym zakresie podjąć jak najszybciej odpowiednią decyzję.

Jednakże należy zwrócić uwagę na fakt, że treść samej uchwały dotyczy chwili w której decyzja Ministra Sprawiedliwości o przeniesieniu na inne miejsce służbowe wywołuje skutek i jest to chwila doręczenia decyzji sędziemu.

Uchwała ta nie ma mocy zasady prawnej i nie wiąże innych składów Sądu Najwyższego, a także sądów powszechnych.

W uzasadnieniu tej uchwały zawarte jest tylko stanowisko Sądu Najwyższego odnośnie uprawnienia do przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe, które przysługuje wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości, w związku z czym nie może być przekazana innej osobie, w tym Sekretarzowi lub Podsekretarzowi Stanu.

W konsekwencji decyzja podjęta przez inną osobę, także "z upoważnienia" Ministra Sprawiedliwości jest wadliwa (bezprawna), a sędzia którego ona dotyczy, nie może wykonywać władzy jurysdykcyjnej w sądzie do którego został "przeniesiony".

Argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu takiego stanowiska jest przekonująca.

Dodać należy, że okoliczności powodujące nieważność postępowania sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. Bada zatem także czy skład Sądu jest zgodny z prawem tj. czy decyzja o przeniesieniu na nowe miejsce służbowe sędziego zasiadającego w składzie sądu została podjęta zgodnie z prawem, we właściwym trybie i przez upoważniony podmiot.

Można więc przyjąć, że o ile Sąd Najwyższy od swego ostatniego stanowiska nie odstąpi, to w każdej przekazanej mu do rozpoznania sprawie, w której akt przeniesienia podpisał inny podmiot niż sam Minister Sprawiedliwości, stwierdzona zostanie nieważność postępowania.

Jednakże podkreślić należy, że uchwała została podjęta w konkretnej sprawie i pozostaje wiążąca w jednostkowej sprawie.

Uważamy zatem, że nie ma podstaw, aby sędziowie mogli powstrzymywać się od wykonywania obowiązków orzeczniczych z powołaniem się na pogląd wyrażony w uzasadnieniu Uchwały Sądu Najwyższego podjętej w jednostkowej sprawie.

Dobro wymiaru sprawiedliwości rozumiane jako powaga i ciągłość funkcjonowania instytucji oraz stabilność pozycji ustrojowej i zawodowej sędziów, przemawia za utrzymaniem dotychczasowej obsady i sposobu funkcjonowania wydziałów zamiejscowych.

Należy przy tym pamiętać, że dobro wymiaru sprawiedliwości to dobro stron i uczestników postępowania. Od stron zależeć będzie czy dane orzeczenie zostanie zaskarżone z powołaniem się na nieważność postępowania.

Lublin, dnia 16 października 2013 roku.