W ubiegłym roku ze względu na pandemię nie udało się zorganizować Kongresu Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce. Zarząd Stowarzyszenia długo rozważał, czy organizować tegoroczny Kongres. Przygotowanie takiego przedsięwzięcia w obecnym czasie jest bardzo dużym wyzwaniem. Ostatecznie w dniach od 12 do 16 września 2021 roku odbył się w Zakopanem XXII Kongres Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce, pod hasłem "Dziecko i jego problemy we współczesnym świecie", który należy zaliczyć do bardzo udanych.

Kongres od samego początku cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem, a lista uczestników szybko się zapełniła. Poza licznymi materiałami konferencyjnymi, członkowie Stowarzyszenia otrzymali istotną pozycję książkową "Tu jest teraz twój dom. Adopcja w Polsce" Marty Wroniszewskiej z Wydawnictwa Czarne.

Uroczystego otwarcia Kongresu dokonała Prezes Stowarzyszenia - Sędzia Sądu Rejonowego w Zamościu Dorota Hildebrand-Mrowiec. W swoim wystąpieniu podkreśliła, że dzięki corocznym kongresom możemy nabyć nową wiedzę, poznać ciekawych ludzi, wymienić doświadczenia i porozmawiać o sprawach trudnych. Stwierdziła, że jako sędziowie rodzinni jesteśmy otwarci, zmieniamy swoje nastawienie, obalamy stereotypy. Wspomniała wcześniejsze Kongresy na których gościliśmy np. Teatr Grodzki, w którym występowały osoby z niepełnosprawnościami, oglądaliśmy film dokumentalny "Artykuł 18" o stanie debaty publicznej w kwestii praw osób LGBT w Polsce, dyskutowaliśmy o relacjach międzypokoleniowych po obejrzeniu filmu "Mój rower", czy o trudnych relacjach rodzinnych, na przykładzie filmu "Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham" Pawła Łozińskiego. Zapowiedziała gościa tegorocznego kongresu Marinę Hulię, która od wielu lat pomaga czeczeńskim uchodźcom oraz bohaterkę filmu "Wszyscy wszystko zjedli" Madinę Mazaliewę - Czeczenkę, która uciekła z rodziną do Polski, w której buduje nowe życie, pomagając innym. Stwierdziła, że po kongresach wracamy bogatsi o nowe doświadczenia, nowe znajomości, a nawet przyjaźnie. I dlatego wszyscy tak dobrze podczas tych spotkań się czujemy.

Pani Prezes przywitała wszystkich prelegentów i uczestników Kongresu, szczególnie Sędziego Sądu Najwyższego Dariusza Zawistowskiego, Sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku Józefa Musioła - honorowego Prezesa Stowarzyszenia oraz byłą Prezes Stowarzyszenia, Sędzię Sądu Okręgowego w stanie spoczynku Ewę Waszkiewicz.



Pan Sędzia Sądu Najwyższego Dariusz Zawistowski oraz Pan Sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku Józef Musiał, jako niekwestionowane autorytety w środowisku sędziowskim przed rozpoczęciem części szkoleniowej podzielili się refleksjami dotyczącymi obecnej sytuacji w sądownictwie.





Pierwszy wykład Kongresu rozpoczął Sędzia Sądu Rejonowego w Kłodzku, delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości Leszek Kuziak. Pan sędzia omówił problematykę występująca w sprawach rodzinnych związanych z Wielką Brytanią. Z dniem 31 stycznia 2020 r. Wielka Brytania przestała być państwem członkowskim UE, co w praktyce rodzi wiele problemów orzeczniczych. Pan Sędzia przedstawił zmiany w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 2201/2003 z 27.11.2003r., dotyczącym jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000) Bruksela II bis oraz uregulowania w tym obszarze z Wielką Brytanią.





Kolejny prelegent - dr Katarzyna Runowska - lekarz z Oddziału Klinicznego Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, omówiła zagadnienia związane ze współpracą lekarza psychiatry z sędzią rodzinnym w zakresie leczenia psychiatrycznego nastolatka. Sędziowie zauważają w ostatnim czasie wzrost spraw związanych z pogarszającym się stanem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży i zwiększającym się zapotrzebowaniem na leczenie. Brakuje dostępu do szybkiej oraz efektywnej opieki psychiatrycznej i psychologicznej. Pani doktor wskazała, że istotną pomocą dla młodzieży jest poradnik "Z psychiatrią na Ty!", który powstał w ramach porozumienia naukowego zawartego pomiędzy Rzecznikiem Praw Pacjenta a Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie. Zaproszenie do współpracy nad realizacją tego projektu edukacyjnego przyjęło Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych w Polsce oraz Nastoletni Azyl. Poradnik ten kierowany jest zarówno do dzieci i młodzieży, jak również rodziców i opiekunów.
Został sporządzony w oparciu o szereg pytań, których autorami są pacjenci oddziałów psychiatrii w całej Polsce. Można w nim znaleźć opracowane przez specjalistów odpowiedzi, przedstawione w sposób przystępny dla młodego człowieka. Uczestnicy kongresu wśród materiałów konferencyjnych otrzymali plakaty, które można powiesić w szkołach lub ośrodkach kuratorskich. Widnieje na nich adres strony internetowej, gdzie udostępniony został poradnik dla dzieci i młodzieży doświadczających kryzysu psychicznego.



Kolejny panel poświęcony został analizie zmian przepisów i aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego, a także problemom orzeczniczym w sprawach rodzinnych i nieletnich. Przygotowany został przez Wiceprezeski Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce: Sędzię Sądu Okręgowego w Gdańsku Ewę Ważny i Sędzię Sądu Okręgowego w Warszawie Dorotę Trautman. Prelegentki odpowiedziały także na wszystkie pytania, które wpłynęły w ostatnim czasie od sędziów rodzinnych z całej Polski. W tym roku pytania koncentrowały się wokół zagadnień proceduralnych związanych ze zmianami kodeksu postępowania cywilnego w sprawach rodzinnych i spraw o wykonywanie kontaktów, ustanowienie kuratora dla małoletnich, ustalenie płci, przysposobienie oraz zaprzeczenie ojcostwa.



Pracowity dzień zakończyła uroczysta kolacja, która była okazją do wspólnych rozmów, a także podziękowań za wieloletnią pracę sędziom, którzy przeszli w stan spoczynku. Z uwagi na upływ kadencji na stanowisku Prezesa Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, oklaskami na stojąco podziękowano Panu Sędziemu Sądu Najwyższego Dariuszowi Zawistowskiemu za zaangażowanie w obronę praworządności i poszanowanie zasad demokracji.



Drugi dzień Kongresu rozpoczął się od szkolenia prowadzonego przez dr. hab. Przemysława Polańskiego z Wydawnictwa C.H.Beck, który pokazał praktyczne korzyści z nowych funkcji systemu Legalis w sprawach rodzinnych.



W dalszej części wydarzenia, uczestnicy Kongresu z ogromnym zainteresowaniem wysłuchali wykładu prof. dr hab. Wioletty Radziwiłłowicz z Uniwersytetu Gdańskiego Wydziału Nauk Społecznych Zakładu Psychologii i Psychopatologii. Pani Profesor omówiła bardzo trudny temat: "Zaburzenia nastroju, samouszkodzenia i próby samobójcze u dzieci i młodzieży". Wyjątkowemu wykładowi towarzyszyły niezwykłe emocje słuchaczy, a odesłania do filmów fabularnych, dokumentalnych i literatury pozwoliły na lepsze zrozumienie wiedzy specjalistycznej. Sędziowie otrzymali dużą dawkę informacji. Pomimo przekroczenia ram czasowych zakres omawianych zagadnień nie został wyczerpany. Z pewnością będziemy ten temat kontynuować na kolejnych konferencjach szkoleniowo-naukowych.





Kolejny temat podjęty na Kongresie dotyczył pomocy psychologicznej udzielanej dzieciom i młodzieży w ramach Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116111. Pani Paulina Dąbrowska - pedagog, socjoterapeutka, konsultantka Telefonu Zaufania omówiła zasady udzielanej pomocy, grupy wiekowe dzieci i młodzieży korzystającej z pomocy oraz tematy jakie są podejmowane podczas rozmów telefonicznych. Opisała czego dzieci najbardziej się obawiają i jakie mają potrzeby szukając pomocy. Tematy, które podczas rozmów z dziećmi są najczęściej poruszane, to zdrowie psychiczne i psychospołeczne, relacje z rodziną, relacje z rówieśnikami, przemoc, seksualność i dojrzewanie oraz potrzeba znalezienia pomocy specjalistycznej. Coraz częściej zdarzają się sytuacje wymagające pilnej interwencji i konieczności powiadomienia służb ratunkowych (policji i pogotowia), z uwagi na potrzebę ratowania życia dzieci. Właśnie ze względu na te okoliczności sędziowie uznają za konieczne systemowe wspieranie i finansowanie telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży, co znalazło odzwierciedlenie w uchwałach kongresowych.



Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią uczestnicy Kongresu mogli poznać wyjątkową osobę Marinę Hulię. Jej opowieść o bohaterach książki "Dzieci z Dworca Brześć" to historia o czeczeńskich dzieciach czekających na pomoc dorosłych, uchodźcach pomagającym w Polsce osobom starszym i bezdomnym. Film dokumentalny "Wszyscy wszystko zjedli "oraz opisane historie wywołały u słuchaczy niezwykle silne emocje. Po zakończeniu spotkania wielu z nas zadało sobie pytanie "Co robimy dla innych?". Jeszcze raz dziękujemy Pani Marino!



Trzeci dzień Kongresu poświęcono tematyce psychologicznej, dotyczącej relacji w związkach. Prof. dr hab. Wojciech Kulesza z Uniwersytetu SWPS, Instytutu Psychologii Wydział Psychologii w Warszawie odpowiedział na szereg pytań, które wiążą się ze sprawami rozwodowymi i opiekuńczymi: jak zapobiec rozwodom, w czym terapia pomaga, a w czym nie, dlaczego ludzie się rozwodzą, jaki jest wpływ rozwodu na dzieci. Sędziowie z tego wykładu pozyskali także wiedzę, która pozytywnie może rzutować na ich życie osobiste. Już dochodzą do nas pozytywne sygnały związane z wdrażaniem w życie zasad Johna Gottmana.





Zgodnie z tradycją wszystkim wykładom z dużą uwagą przysłuchiwał się Sędzia Sądu Rejonowego w Łobzie Arkadiusz Krupa, autor fanpage'a "Ślepym okiem Temidy", komentując je w formie rysunkowej.





Ostatniego dnia Kongresu odbyło się również Walne Zebranie członków Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce. Komisja wnioskowa podczas Kongresu zebrała wszelkie postulaty, które przybrały formę uchwały, opublikowanej na naszej stronie internetowej. Z uwagi na upływ kadencji podziękowano za pracę dotychczasowemu Zarządowi Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce oraz Prezes Dorocie Hildebrand-Mrowiec.



Głosowanie wyłoniło nowy Zarząd, którego Prezesem została Sędzia Sądu Okręgowego w Gdańsku Ewa Ważny.



Podczas Kongresu, po zajęciach szkoleniowych udało się zorganizować wycieczkę w góry. Piękna pogoda i krajobrazy oraz świeże powietrze pozwoliły nabrać energii na czekające w pracy zadania.