Szanowni Państwo, informujemy, że w Dzienniku Ustaw poz. 1146 z dnia 19 czerwca 2019 r., opublikowana została ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego.

Ustawa nowelizuje przepisy art. 61¹⁰ § 2-3 - 61¹¹, art. 61¹⁵ - 61¹⁶, art. 83, art. 84, art.86, art. 99 i dodaje przepisy art. 70¹, art. 99² i art. 99³ k.r. i o oraz nowelizuje przepisy art. 454§1¹ - 3 oraz art. 456 § 3 k.p.c.

Ustawa wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2013 r. (sygn. akt P 33/12), w którym Trybunał stwierdził niezgodność z Konstytucją art.71 k.r. i o., który stanowił, że zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka oraz postanowienie z dnia 11 lutego 2014 r. (sygn. akt S 2/14), które sygnalizowało potrzebę wprowadzenia unormowania zapewniającego odpowiednie kwalifikacje kuratora do reprezentacji dziecka w postępowaniu karnym w razie konfliktu interesów między jego rodzicami i nałożenie na tegoż kuratora obowiązków informacyjnych w stosunku do rodzica sprawującego pieczę nad dzieckiem.

W ustawie przyjęto tożsamość rozwiązań w odniesieniu do wszystkich spraw prowadzących do zakwestionowania pochodzenia dziecka po jego śmierci. Co do zasady, zaprzeczenie ojcostwa, macierzyństwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa po śmierci dziecka, a zatem wydanie rozstrzygnięcia merytorycznego w każdej tego rodzaju sprawie, będzie możliwe jeżeli postępowanie już było wszczęte a dziecko zmarło w toku postępowania (art. 61¹⁵§ 1, art. 70¹§ 1 i art. 83 § 1 k.r. i o.). Wyjątkiem jest uprawnienie prokuratora, który może wnieść tego rodzaju powództwo pomimo śmierci dziecka, jednak może to uczynić jedynie do czasu kiedy dziecko osiągnęłoby pełnoletność, jeżeli natomiast dziecko zmarło po osiągnięciu pełnoletności, wytoczenie powództwa w tych sprawach nie będzie możliwe (art. 61¹⁶ i art. 86 k.r. i o.).Tożsame ograniczenie dotyczy matki oraz domniemanego ojca w sprawach o ustalenie macierzyństwa oraz ustalenie ojcostwa w przypadku śmierci dziecka przed osiągnięciem przez nie pełnoletności (art. 61¹¹ i art. 84 § 2 k.r. i o.), z kolei prokurator w tych sprawach nie jest ograniczany żadnym terminem, jak i w obecnym stanie prawnym.

Projektowane zmiany art.454§ 1¹, § 2 i 3 oraz 456 § 3 k.p.c. są konsekwencją nowelizacji przepisów dotyczących filiacji.

Poprzez nowelizację art. 99 k.r. i o. określono kwalifikacje kuratora ustanawianego celem reprezentacji dziecka nie tylko w postępowaniu karnym, lecz każdym innym, oraz nałożono na niego wprost określone obowiązki jak też uprawnienia, regulując jednocześnie zasady wynagradzania tegoż kuratora. Art. 99 § 1 k.r. i o. dla odróżnienia kuratora ustanawianego na podstawie tego przepisu od innego rodzaju kurateli, wprost nazywa go kuratorem reprezentującym dziecko. Z kolei kolejne jednostki redakcyjne tego przepisu, wprost wymieniają przepisy, które mają zastosowanie do kuratora reprezentującego dziecko, tym samym art. 178 § 2 k.r. i o. nie będzie miał już zastosowania do tego rodzaju kurateli.

Dodany art. 99¹ k.r. i o. wskazuje kwalifikacje kuratora reprezentującego dziecko, którym w sprawach reprezentacji w postępowaniu karnym może być wyłącznie adwokat lub radca prawny. Podkreślenia wymaga, że czy to adwokat, czy radca prawny pełniąc funkcję kuratora podlegają przepisom dotyczącym tegoż kuratora, nie są w żadnej mierze pełnomocnikiem dziecka, w szczególności nie jest wówczas dopuszczalne ustanawianie przez nich substytucji.

Dodany art. 99² k.r. i o. określa obowiązki jakie ciążą na kuratorze reprezentującym dziecko, z wykonania których odpowiada przed sądem opiekuńczym, stosownie do wskazań art. 99 § 3 k. r. i o. Dodany art. 99³ k.r. i o. przesądza o zasadach wynagradzania kuratora reprezentującego dziecko.

W sprawach, w których przed dniem wejścia w życie ustawy ustanowiono kuratora do reprezentowania dziecka, stosuje się przepisy k.r. i o. w brzmieniu dotychczasowym, z wyjątkiem przepisów art. 99 § 2 i 3 oraz art. 99² k.r. i o., które stosuje się w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, co oznacza, że ustanowiony uprzednio kurator do reprezentowania dziecka, który w chwili wejścia nowych przepisów w życie wykonuje swoją funkcję, obowiązany jest realizować obowiązki wynikające ze znowelizowanych przepisów.

Ustawa wejdzie w życie z dniem 20 września 2019 r.


   Pobierz plik: Ustawa z dnia16 maja 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego