Stanowisko nr 3/2017 Porozumienia samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych dot. projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (DL-VI-465-27/16)

Porozumienie samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych opiniując projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 20 stycznia 2017 roku) wyraża zaniepokojenie kierunkiem zmian zaproponowanych w wymienionym projekcie.

W szczególności wątpliwości budzą próby preferowania aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury nad osobami, które odbyły aplikację sądową na tzw. starych zasadach, jak również nad tymi którzy aplikacji sądowej nie odbyli, ale w dniu wejścia w życie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (tj. dnia 4 marca 2009 r.) byli zatrudnieni na stanowisku referendarza sądowego lub asystenta sędziego. Takie działanie Porozumienie samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych uważa za niesprawiedliwe oraz sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami: równości wobec prawa oraz dostępu do służby publicznej.

Zgodnie z treścią art. 60 Konstytucji RP obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Zasada równego dostępu do służby publicznej będzie zakłócona, gdy okaże się, że asystenci sędziów i referendarze sądowi będą mieli zamkniętą drogę awansu zawodowego.

Ponadto zasadnicze wątpliwości Porozumienia samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych budzi proponowana treść art. 106i usp zgodnie, z którą Minister Sprawiedliwości mianuje asesorów, odbiera od nich ślubowanie oraz kieruje do Krajowej Rady Sądownictwa wnioski o powierzenie pełnienia obowiązków sędziego na okres 4 lat. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24 października 2007 r. w sprawie SK 7/06 uznał za niekonstytucyjne rozwiązanie zgodnie, z którym Minister Sprawiedliwości powierza orzekanie asesorowi sądowemu. O ile proponowane rozwiązania odbiegają treścią od rozwiązań zakwestionowanych przez Trybunał, o tyle zasadnym się wydaje wyłączenie z procedury mianowania asesorów udziału władzy wykonawczej. Szczególnie wobec podnoszonych powszechnie wątpliwości co do konstytucyjności asesury jako takiej, jako rozwiązania, w którym orzecznik jest powoływany "na próbę".

Przewodniczący Porozumienia R.pr. Maciej Bobrowicz
Sekretarz Porozumienia Dr Paweł Skuczyński